Mực in vải là gì?
Mực in vải là loại mực chuyên dùng trong in ấn công nghiệp và thủ công trên các loại vải như cotton, polyester, nylon, lụa, hoặc vải pha. Mực có nhiệm vụ tạo hình ảnh, họa tiết, logo hoặc hoa văn trang trí lên bề mặt vải bằng nhiều phương pháp khác nhau như in lụa, in chuyển nhiệt, in kỹ thuật số, in thăng hoa…
Tùy vào chất liệu vải và mục đích sử dụng, người sản xuất sẽ lựa chọn loại mực phù hợp để đảm bảo hình in có độ bền cao, màu sắc rõ nét, không bong tróc và đạt được hiệu ứng thị giác như mong muốn. Mỗi loại mực có đặc điểm riêng về độ bám dính, độ co giãn, độ sáng màu, khả năng chịu giặt và độ thân thiện với môi trường.
Các loại mực in vải phổ biến hiện nay
Trong lĩnh vực in ấn dệt may, mực in đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo ra những hình ảnh sắc nét, màu sắc bền đẹp và hiệu ứng thẩm mỹ trên vải. Việc lựa chọn loại mực phù hợp không chỉ quyết định đến chất lượng sản phẩm cuối cùng mà còn ảnh hưởng đến hiệu suất sản xuất, độ bền màu và khả năng chịu giặt.
Mực in dẻo (Rubber Paste)
Mực in dẻo là loại mực gốc nước được sử dụng rộng rãi trong in lụa trên vải cotton, vải T/C, PE và các loại vải có độ thấm hút tốt. Mực có độ bám cao, tạo lớp in dày, sắc nét và có độ co giãn nhẹ nên rất phù hợp cho quần áo thời trang và đồ thể thao.
Cảm giác khi sờ vào mực in dẻo thường là mềm tay, bề mặt không quá bóng nếu không có thêm lớp phủ bóng dẻo. Mực dễ in chồng màu và có thể chịu giặt tốt nếu được sấy đủ nhiệt. Nhờ đặc tính khô nhanh, dễ sử dụng và chi phí hợp lý, mực in dẻo là lựa chọn hàng đầu cho các xưởng in vừa và nhỏ.
Một số dòng mực in dẻo có thể pha thêm bột titan để tăng độ trắng, hoặc kết hợp với mực bóng dẻo để tạo lớp phủ bóng bên ngoài, tăng độ tương phản hình in.
Mực in silicone
Mực in silicone là loại mực cao cấp thường được sử dụng cho các sản phẩm cần độ bền cao, khả năng đàn hồi tốt và hình in có hiệu ứng nổi rõ rệt. Mực này có thành phần chính là silicone – loại vật liệu có khả năng chịu nhiệt, chịu giặt, đàn hồi tốt và bám dính mạnh trên vải co giãn như spandex, polyester, nylon.
So với mực in dẻo, mực silicone tạo lớp in dày hơn, bóng mịn và chống bong tróc tốt hơn nhiều. Mực thích hợp để in áo thể thao, quần legging, áo khoác kỹ thuật, đồ bơi hoặc các mặt hàng cao cấp. Quá trình in mực silicone đòi hỏi kỹ thuật cao và cần máy sấy nhiệt hoặc đèn hồng ngoại để giúp mực đóng rắn hoàn toàn.
Ngày nay, nhiều nhà sản xuất đã phát triển hệ mực silicone in tay hoặc in máy phù hợp cho từng mục đích sử dụng, từ lớp lót, lớp in cao cho đến mực phủ bóng hoặc mực màu pigment pha sẵn.
Mực in pigment
Mực in pigment là hệ mực tạo màu bằng bột màu hữu cơ phân tán trong nước, thường đi kèm với chất kết dính (binder) và chất làm đặc. Đây là loại mực chuyên dùng để in vải cuộn, vải nguyên cây khổ lớn trong các dây chuyền sản xuất công nghiệp. Kỹ thuật in pigment phù hợp với chất liệu vải như cotton, polyester hoặc pha trộn, đặc biệt là các loại vải có bề mặt phẳng và khả năng giữ màu tốt.
Ưu điểm lớn của mực pigment là không cần xử lý sau in như hấp nhiệt hay giặt xả, giúp tiết kiệm thời gian và năng lượng. Do đó, quy trình in pigment được xem là một trong những giải pháp thân thiện với môi trường và hiệu quả về chi phí.
Tuy nhiên, độ phủ và độ sáng màu của pigment không cao bằng các loại mực như phân tán hoặc hoạt tính. Hình in thường có bề mặt mờ, không bóng, thích hợp với thiết kế đơn sắc hoặc hình họa đơn giản.
Để đạt hiệu quả cao, mực pigment cần kết hợp với các dòng binder chuyên dụng và hệ chướng in ổn định. Công thức in cần điều chỉnh phù hợp với từng loại vải nhằm đảm bảo khả năng bám dính, độ sắc nét, độ bền màu và cảm giác mềm tay sau in.
Mực in discharge (mực rút màu)
Mực in discharge, còn gọi là mực rút màu, là loại mực đặc biệt được dùng để “xóa” màu gốc của vải đã nhuộm, đồng thời thay thế bằng màu mực mới. Kỹ thuật in này hoạt động tốt nhất trên vải cotton 100% và các loại vải nhuộm bằng thuốc nhuộm phản ứng có khả năng rút màu.
Cơ chế của mực discharge là dùng chất hoạt hóa (discharge agent) để phá vỡ phân tử màu gốc trong vải, giúp bề mặt trở lại trạng thái trắng tự nhiên, sau đó lớp mực in màu sẽ được hấp thụ thay thế vào đó. Kết quả là hình in có cảm giác “chìm” vào vải, mềm mại như không có lớp mực, hoàn toàn khác với các loại mực tạo lớp nổi trên bề mặt.
Ưu điểm của mực discharge là màu sắc tươi, sắc nét, không bong tróc và không làm cứng vải. Tuy nhiên, nó chỉ hiệu quả trên vải nhuộm bằng loại thuốc nhuộm phù hợp, và có mùi đặc trưng khi in. Mực này thường được dùng trong các xưởng in chuyên nghiệp để tạo ra sản phẩm chất lượng cao.
Mực in chuyển nhiệt (Sublimation Ink)
Mực in chuyển nhiệt là loại mực chuyên dùng cho in lên vải polyester hoặc bề mặt phủ lớp polyester. Quy trình in gồm hai bước: in hình ảnh lên giấy chuyển và ép nhiệt lên bề mặt vải. Dưới tác động của nhiệt độ cao, mực sẽ thăng hoa và ngấm vào sợi vải, tạo hình ảnh sắc nét, không bị nứt, không bong tróc.
Ưu điểm của mực chuyển nhiệt là khả năng in hình ảnh chất lượng cao, màu sắc tươi sáng và bền màu sau nhiều lần giặt. Tuy nhiên, loại mực này chỉ sử dụng được cho các chất liệu có chứa polyester từ 65% trở lên, không in được lên cotton hoặc vải tối màu.
Mực chuyển nhiệt được sử dụng nhiều trong in áo thể thao, đồng phục, quà tặng như ly, mũ, túi hoặc các sản phẩm cần in ảnh chi tiết.
Mực in hoạt tính (Reactive Dye)
Mực in hoạt tính là loại mực có khả năng tạo liên kết hóa học với sợi vải cellulose như cotton, viscose hoặc rayon. Quá trình in yêu cầu phải hấp nhiệt để kích hoạt phản ứng hóa học, giúp màu ăn sâu vào sợi vải và cho độ bền màu cao nhất trong tất cả các loại mực.
Loại mực này thường được dùng trong in kỹ thuật số hoặc in lụa quy mô lớn, khi cần đảm bảo màu sắc sống động và không phai qua giặt hoặc tiếp xúc ánh sáng. Nhược điểm là cần nhiều bước xử lý như hấp, giặt xả và sấy khô, nên chi phí sản xuất và quy trình kỹ thuật phức tạp hơn các loại mực khác.
Mực in phân tán (Disperse Dye)
Mực in phân tán là loại mực dùng cho sợi tổng hợp như polyester, acetate hoặc nylon. Khác với mực hoạt tính, mực phân tán hoạt động bằng cách ngấm vào bên trong sợi vải dưới nhiệt độ cao, tạo màu sắc bền vững và kháng giặt tốt.
Có hai cách sử dụng mực phân tán: in trực tiếp lên vải và in chuyển nhiệt. Mực in trực tiếp cần máy in công nghiệp và xử lý nhiệt, còn mực in chuyển nhiệt sử dụng kết hợp với giấy và máy ép nhiệt như đã trình bày ở phần mực sublimation.
Mực in plastisol
Mực in plastisol là loại mực gốc dầu, có thành phần chính là PVC và plasticizer. Mực có độ nhớt cao, khô nhờ phản ứng nhiệt và thường được dùng trong in lụa lên áo thun hoặc sản phẩm cần hiệu ứng đặc biệt như in nổi, in bóng, in kim tuyến.
Mực plastisol cho hình in sắc nét, độ bền màu cao và có thể tạo nhiều hiệu ứng độc đáo. Tuy nhiên, mực này không thân thiện môi trường, có mùi đặc trưng và cần xử lý nhiệt từ 160–180°C để khô hoàn toàn. Vì lý do đó, một số thị trường đã bắt đầu hạn chế sử dụng loại mực này trong sản phẩm thời trang đại trà.
Mực in UV và mực in phản quang
Trong in vải kỹ thuật hoặc in hiệu ứng, mực UV và mực phản quang là hai dòng sản phẩm đặc biệt. Mực UV có thể sấy khô bằng tia UV và tạo bề mặt nổi, bóng hoặc hiệu ứng texture đặc biệt. Trong khi đó, mực phản quang phát sáng khi có ánh sáng chiếu vào, thường dùng để in áo bảo hộ, đồ thể thao ban đêm hoặc sản phẩm thời trang độc đáo.
Hai loại mực này thường đi kèm với keo hoặc lớp nền đặc biệt để tăng độ bám và độ bền. Do chi phí cao và yêu cầu thiết bị chuyên dụng, chúng được sử dụng có chọn lọc trong các dự án in giá trị cao.
Ưu và nhược điểm của các phương pháp in vải hiện nay
Phương pháp in lụa (in lưới thủ công hoặc bán tự động)
In lụa là kỹ thuật lâu đời và vẫn được duy trì rộng rãi trong ngành in vải nhờ tính ổn định và hiệu quả về chi phí. Mực in lụa được ép qua khung lưới có tạo hình sẵn, in trực tiếp lên bề mặt vải.
Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là in được trên nhiều chất liệu khác nhau, cho màu sắc đậm, lớp mực dày và dễ tạo hiệu ứng nổi. Đây là lựa chọn lý tưởng khi in số lượng lớn với chi phí thấp và độ lặp chính xác cao.
Tuy nhiên, in lụa đòi hỏi phải tạo khuôn riêng cho từng mẫu thiết kế, mất thời gian chuẩn bị và không thích hợp với các sản phẩm in đa màu hoặc đơn hàng nhỏ lẻ. Hơn nữa, việc thay đổi mẫu mã liên tục không dễ dàng như các phương pháp in kỹ thuật số.
Phương pháp in chuyển nhiệt (sublimation)
In chuyển nhiệt hoạt động theo nguyên lý in mực lên giấy trung gian, sau đó dùng máy ép nhiệt để chuyển hình ảnh từ giấy sang vải. Kỹ thuật này thường dùng cho vải polyester hoặc vải có phủ lớp polyester.
Điểm mạnh của in chuyển nhiệt là hình ảnh sắc nét, chi tiết cao, bám sâu vào sợi vải nên không bị bong tróc hay phai màu khi giặt. Phương pháp này rất phù hợp để in hình ảnh thực, họa tiết phức tạp hoặc các sản phẩm cá nhân hóa như áo thể thao, đồ lưu niệm.
Kỹ thuật này không phù hợp với vải cotton hoặc vải màu tối. Hạn chế về chất liệu là yếu tố cần cân nhắc khi mở rộng dòng sản phẩm.
Phương pháp in kỹ thuật số (DTG – Direct to Garment)
In kỹ thuật số là công nghệ hiện đại sử dụng đầu phun mực trực tiếp lên bề mặt vải, tương tự như nguyên lý của máy in giấy. Kỹ thuật này cho phép in trực tiếp hình ảnh kỹ thuật số mà không cần tạo khuôn, rất linh hoạt trong thiết kế.
Ưu điểm lớn nhất của in DTG là khả năng tái hiện hình ảnh phức tạp với nhiều sắc độ màu chỉ trong một lần in. Thời gian chuẩn bị gần như bằng 0, cực kỳ lý tưởng cho các đơn hàng cá nhân hóa, số lượng ít hoặc thử mẫu.
Chi phí đầu tư ban đầu cho máy in khá cao, mực sử dụng có đặc tính riêng và cần quy trình xử lý vải trước – sau in để đảm bảo độ bám và độ bền màu. Do đó, phương pháp này phù hợp với mô hình sản xuất linh hoạt, không tối ưu với các đơn hàng lớn cần tốc độ cao và chi phí thấp.
Lưu ý khi chọn loại mực in phù hợp
Việc lựa chọn mực in không chỉ phụ thuộc vào giá thành mà còn cần cân nhắc nhiều yếu tố như loại vải, mục đích sử dụng, yêu cầu về độ bền màu, cảm giác tay sau in và khả năng tương thích với thiết bị hiện có.
Đối với các xưởng in chuyên nghiệp, việc thử nghiệm mẫu trước khi in hàng loạt là rất quan trọng để đánh giá khả năng bám dính, độ sắc nét và độ ổn định của hình in. Ngoài ra, cần lưu ý đến yêu cầu môi trường và an toàn lao động khi làm việc với mực có chứa dung môi hoặc chất hóa học.
Hóa chất T.T.K – Đơn vị cung cấp mực in vải chất lượng
Hóa chất T.T.K là đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp mực in vải toàn diện, bao gồm mực in dẻo, mực in silicone, mực in pigment và các loại trợ chất in vải. Với đội ngũ kỹ thuật nhiều kinh nghiệm và kho hàng sẵn có, Hóa chất T.T.K cam kết hỗ trợ xưởng in lựa chọn đúng loại mực, tối ưu hiệu quả sản xuất và đảm bảo chất lượng hình in cuối cùng.
Khách hàng có thể liên hệ để nhận tư vấn kỹ thuật, mẫu test theo từng loại vải hoặc đặt hàng nhanh qua hotline:
Hóa chất in vải T.T.K – Hotline: 0918 428 209
